‘Help! Heb ik opvliegers?’

Opvliegers zijn een typische klacht van de overgang, en elk jaar gaan 1,7 miljoen vrouwen in de overgang.

Overgangsjaren

De gemiddelde vrouw is ongeveer 45 jaar oud. Maar niet alle vrouwen doen het volgens het boekje. De klachten kunnen ook voor sommige vrouwen al rond hun 40^ste beginnen. De overgangsjaren duren ongeveer tien jaar. Maar omdat we door de medische wetenschap steeds ouder worden, zijn er ook klachten die tijdens de overgang ontstaan en waar we vervolgens ook niet helemaal meer vanaf komen.

Schommelingen en verschuivingen

De klachten van de overgang ontstaan door een verschuiving in de hormoonhuishouding. Met name het vrouwenhormoon oestrogeen zet behoorlijk de daling in, en het andere vrouwenhormoon progesteron gaat iets minder snel in de daling daar achteraan. Er ontstaan schommelingen en verschuivingen in deze vrouwelijke hormonen en onze stofwisseling. Het gevolg daarvan is dat onze inwendige weegschaal behoorlijk in onbalans wordt gebracht en daardoor ontstaan er typische en atypische klachten van de overgang.

Klachten

Typische klachten van de overgang zijn:

• Vasomotore klachten: opvliegers, nachtelijk zweten
• Verandering in het patroon van de menstruatiecyclus: hevige bloedingen, geen bloedingen, maand overslaan
• Klachten in het kleine bekken: urineverlies, meer blaasontstekingen, verandering van de vagina (droger worden)

Atypische klachten van de overgang zijn:

• Slaapstoornissen
• Concentratie-/ geheugenstoornissen
• Spier- en gewrichtspijnklachten
• Depressieve klachten: neerslachtigheid, somberheid
• Minder zin in seks

Wat is een opvlieger?

Een opvlieger oftewel een vasomotore klacht van de overgang ontstaat door de daling van de oestrogeenspiegel. In de hersenen hebben we een warmte/temperatuurcentrum waar onze lichaamstemperatuur stabiel en constant word gehouden. Eigenlijk net als de CV-ketel in je huis. Tijdens de overgang wordt dit warmte-/ temperatuurcentrum verstoord. De lichaamstemperatuur stijgt heel snel en het gevolg daarvan is het ontstaan van een opvlieger of nachtelijk zweten. Een opvlieger kan veroorzaakt en uitgelokt worden door bijvoorbeeld koffie, thee, chocolade, geraffineerde suikers, alcohol, roken en zelfs lichamelijke inspanning.

Temperatuurverschillen

De meeste vrouwen merken vaak dat ze rond de leeftijd van 40-45 jaar te maken krijgen met temperatuurverschillen. Ze zijn ineens heel warm en zweten. ‘Kan er een raam open?’ ‘Kan mijn trui of vest uit?’ ‘Poeh, wat heb ik het warm!’ ‘Help! Heb ik opvliegers?’ In de nacht presenteren opvliegers zich vaak in de vorm van nachtzweten: dekens van je af, kletsnat wakker worden, baden in het zweet, alles plakt.

Vicieuze cirkel

Deze opvliegers zorgen er vaak voor dat de nachtrust behoorlijk wordt verstoord en er ontstaan vaak slaapproblemen, omdat je daarna niet meer kunt slapen. Je staat vermoeid op en als je overdag ook regelmatig last van een opvlieger hebt, kost dat heel veel energie. En er ontstaat een vicieuze cirkel, want ’s nachts komen de opvliegers ook weer langs en je staat vermoeid, met wallen onder je ogen, de volgende ochtend op. Het gevolg hiervan is dat er dan na verloop van tijd ook andere klachten ontstaan, zoals een kort lontje, prikkelbaarheid, geïrriteerdheid, een gespannen gevoel, concentratiestoornissen, stress enzovoorts. Dit zijn de atypische klachten van de overgang.

Wat kun je doen tegen opvliegers?

• In de basis kun je heel makkelijk iets doen tegen opvliegers. Probeer erachter te komen wat, hoe en wanneer je last krijgt van een opvlieger. Door rekening te houden met de uitlokker ervan kun je proberen ze te verminderen. Doe laagjes kleding aan, zodat je gemakkelijk wat aan en uit kunt trekken. Houd daarbij ook rekening met wat voor kleding je draagt.
• Drink tijdens een opvlieger een glas koud water of houd je polsen even onder de koude kraan. Leg een koude washand in de nek of een special doekje of sjaaltje hiervoor. Lekker wapperen met een waaier, maar dat kan ook met een krant of een tijdschrift.
• In het geval dat je er zelf niet meer uitkomt of omdat je best wel last hebt van HEEL VEEL opvliegers, dan is het misschien tijd om raad en advies te gaan vragen bij een verpleegkundig overgangsconsulent van de VVOC. Met behulp van supplementen en andere handige tips en adviezen, waaronder een verandering van leefstijl, kan zij samen met jou tijdens een overgangsconsult kijken hoe het plan van aanpak voor jouw opvliegers kan zijn.

Loop niet te lang door met je klachten van opvliegers en nachtelijk zweten, en maak snel een afspraak bij een overgangsconsulent!